Author: Sara Ahmed
Translation by Iva Dimovska
Published on 24.01.2022

The translation in Macedonian of the essay "Orientations: Toward a Queer Phenomenology" by Sara Ahmed occurs as a result of the work on the project At an angle of 45° by Ivana Mircevska, published by PrivatePrint. Although Ivana consulted other authors and texts during her research, Ahmed's essay is the primary theoretical material on which she [Ivana] builds her artistic hypothesis of viewing at a 45° angle. The angle that Ivana proposes (as well as the book title) originates in a quote by Merlot-Ponty, which Ahmed, among others, uses in defining the directions toward a queer reading of phenomenology. Although Ivana's research does not fully use Ahmed's theory in its original form, it still dwells on key terms and concepts such as orientations, horizons, perception, bodies... Here is how she describes her research:

"The concept of my first book originates in my artistic engagement with moving images and strives to 'translate' them into a different timeline suggested by the book medium itself. For the research, I decided to focus on the screen's material function as a tool in orientation, protection, and masking practices. Using various digital and analog visual technologies (mirrors, surfaces, screens, bodies), positioned as agents of moving horizons, inner and outer landscapes, I propose a speculative and performative way of looking 'At an angle of 45°'. This angle is located in the interspace of the touch and the eye, the body and the space, the vertical and the horizontal axis. It has a purpose to destabilize the reader's normative perception, i.e., to open a space for seeing differently from what is given." (Kulturen pechat, N.111)

Translation from English: Iva Dimovska, PhD in gender studies

The translation is supported by the Prince Claus Fund for Culture and Development

Sara Ahmed, "Orientations: Toward a Queer Phenomenology," in GLQ: A Journal of Lesbian and Gay Studies, Volume 12, no. 4, pp. 543-574. Copyright 2006, Duke University Press. All rights reserved. Republished by permission of the copyright holder, Duke University Press. www.dukeupress.edu

\\ MACEDONIAN ONLY \\

TO PART TWO

Квир косини

Свесни сме дека наклонетоста кон одредени објекти, а не кон други, произведува нешто што би можело да се нарече „стрејт тенденции“, како начин на дејствување во еден свет во кој хетеросексуалната двојка се доживува како општествен подарок. Ваквите тенденции овозможуваат дејствување, односно, им дозволуваат на стрејт телата и на хетеросексуалните двојки да се шират во просторот. Од оваа гледна точка, квир телото станува неуспешна ориентација: квир телото не може да се шири во тој простор, бидејќи тој простор ја зазема формата на хетеросексуалната двојка. Во еден стрејт простор, квир двојката може да изгледа како да е поставена накосо или накриво. Собрани околу масата, неколку квир тела можат да изгледаат надвор од просторот. Но што би се случило ако го земеме предвид потенцијалот на кривината кој може да се опише како квир? 

Интересно е да се напомене дека Мерло-Понти дава своја претстава за светот кој се накривува:

Да замислиме дека еден субјект ја гледа просторијата во која се наоѓа, само преку огледало кое ја рефлектира под агол од 45° во однос на вертикалата, тогаш тој субјект прво би ја видел просторијата „откосо“. Човек што шета во оваа просторија би изгледал како да се навалува на едната страна додека оди. Парче хартија паѓајќи надолу покрај рамката на вратата би изгледало како да паѓа накриво. Ефектот што настанува е „квир“. 

Па, да, во Феноменологијата на перцепцијата постојат квир моменти, како моменти кога светот веќе не изгледа поставен како што треба. Нештата се чинат накосени. Тие се поставени накриво. Потоа Мерло-Понти прашува како да се преориентира односот на субјектот со просторот: „По неколку минути се случува ненадејна промена: ѕидовите, човекот што оди низ собата и линијата во која паѓа парчето хартија стануваат вертикални“ (289). Оваа преориентација, која може да се опише како процес при кој перспективата станува вертикална значи дека квир ефектот е надминат и објектите во светот повеќе не изгледаат поставени надвор од центарот или накосени. Поинаку кажано, Мерло-Понти размислува за начините на кои субјектите ги исправаат квир ефектите и прашува: што ваквата тенденција, да се гледа под стрејт агол, значи за односот помеѓу телата и просторот? Тој одговара на ова прашање со тоа што предлага модел на простор кој не е одреден од објективни координати (во кој нагоре и надолу постојат независно од нечија телесна ориентација), туку е систем кој е обликуван од целесообразноста на телото; телото изведува дејства и оттука просторот зазема одреден облик како поле на дејствување: „Она што е важно за ориентацијата на мојот поглед не е моето тело какво што всушност е, како нешто во објективен простор, туку како систем на можни дејства, како виртуелно тело со своето феноменално „место“ одредено од неговите задачи и поставеност. Моето тело е каде и да има нешто да се направи“ (291).

Оттука, квир моментите, при кои предметите се чинат поставени накосо, а вертикалните и хоризонталните оски се чинат неусогласени, мора да се надминат не затоа што таквите моменти постојат во спротивност со законите кои го управуваат објективниот простор, туку затоа што блокираат телесни дејства: го ограничуваат телото, така што тоа престанува да постои во феноменолошкиот простор. Па така, иако Мерло-Понти би сакал да забележи дека „насоката претставена со симетријата на оската на телото е вертикална“ (291), неговата феноменологија сепак претставува модел на телесен простор во кој просторните линии постојат само како ефекти на телесните дејства врз и во светот. Поинаку кажано, со цел да се шири во просторот телото мора да го исправи својот поглед. 

Дискусијата на Мерло-Понти за ваквите квир моменти може да нè поттикне да го преиспитаме односот помеѓу нормативните и вертикалните оски. Нормативното може да се смета за ефект на повторување на телесните дејства со текот на времето, што го произведува она што јас го нареков телесен хоризонт, простор за дејство кој става одредени објекти, а не други, на дофат. Нормативната димензија може да биде преобмислена во однос на стрејт телото, како тело кое е поставено во линија. Нештата се чинат прави (на вертикалната оска) кога се поставени во линија, што значи дека се усогласени со други линии. Наместо да претпоставуваме дека постоењето на вертикалната линија е однапред дадено, би можеле да ѝ пристапиме на вертикалната линија како ефект на овој процес на усогласување. На пример, како со хартијата за копирање. Нејзините линии исчезнуваат кога ќе се порамнат со линиите на хартијата под неа; тогаш е видлив само еден сет на линии. Ако сите линии се траги од други линии, тогаш ова усогласување зависи од уредите за исправување, кои ги поставуваат нештата во линија, делумно и преку тоа што ги држат на своите места. Линиите исчезнуваат преку таквите усогласувања, така што кога нештата ќе се поместат од линијата во која се поставени со други нешта, добиваме нешто што изгледа „накриво“.

Поинаку кажано, нештата се усогласуваат така што квир или „искривените“ моменти се коригираат. Би можеле да ја опишеме хетеронормативноста како уред за исправување, кој ја препрочитува „косината“ на квир желбата. Се присетувам на уште една анегдота. Си доаѓам дома. Ја паркирам колата и одам кон влезната врата. Еден сосетка ме повикува. Таа мрмори некои зборови кои не можам да ги слушнам, а потоа прашува: „Тоа е твојата сестра или твојот сопруг?“ Не одговарам и набрзина влегувам во куќата. Мора да се признае, ова е сосема извонредна изјава. Еве две жени кои живеат заедно, пар луѓе сами во куќата. Првото прашање ги интерпретира двете жени како сестри, поставени една покрај друга на хоризонтална линија. Адресирајќи го односот како однос помеѓу сестри, прашањето ги претставува жените како слични, како да си наликуваат како сестри. На овој начин, интерпретацијата истовремено ја избегнува можноста за лезбејство, но и ја претпоставува, така што ја повторува, но во различна форма, конструкцијата на лезбејската двојка како врска помеѓу сестри: лезбејките понекогаш се претставени како да делат семејна сличност. Фантазијата за сличноста на сестрите (која е фантазија во смисла на тоа дека сакаме да видиме некаква сличност како знак за конекцијата) го зазема местото на една друга фантазија, онаа според која лезбејките се слични.

Но, преминот од првото прашање кон второто прашање, без никаква пауза или чекање одговор е навистина извонреден. Ако не е сестра, тогаш е сопруг. Вториот термин го спасува говорникот поставувајќи го партнерот не како жена (што дури и како дел од сестринскиот однос ризикува изложување на она што не заслужува да биде именувано), туку како маж. Фигурата „мојот сопруг“ функционира како легитимен сексуален друг, партнер со јавен лик. Се разбира, можеби ги наметнувам моите сопствени претпоставки со оваа интерпретација. Можеби прашањето беше малку позагадочно, при што терминот „сопруг“ не би се однесувал нужно на „маж“, односно, „сопруг“ би можело да се однесува и на буч љубовницата. Буч љубовницата би била видлива во ваквата изјава само доколку би го заземала местото на сопругот. Во секој случај, оваа изјава ја интерпретира „искривената“ форма на лезбејската двојка, на начин што ја исправа таа форма, така што таа дури и изгледа права. Всушност, не би можело ни да се каже дека изјавите се поместуваат од квир агол до права линија. Редоследот на изјавите нуди две интерпретации на лезбејската двојка, при што и двете функционираат како уреди за исправување: ако не се сестри, тогаш се сопруг и сопруга. Лезбејската двојка всушност исчезнува, а јас, очекувано, се повлекувам. Можеме да видиме како вообичаената работа на перцепцијата го исправа квир ефектот: со еден поглед, косината на лезбејската желба е исправена. 

Тогаш, би можеле да размислиме како ориентациите делуваат како уреди за исправување. Тие не се само ефект на она што го прават телата, туку се точка на усогласување помеѓу просторите и телата. Со други зборови, просторите се ориентирани околу стрејт телата, овозможувајќи им на тие тела да се шират низ просторот. Како што вели Џил Валентин, „повторливите перформанси на хегемонските асиметрични родови идентитети и хетеросексуалните желби со текот на времето формираат една цврста целина која го произведува впечатокот дека улицата најчесто е хетеросексуален простор“³⁵. Просторите стануваат стрејт, што им дозволува на стрејт телата да се шират во нивните рамки, така што се чини дека вертикалната оска е усогласена со оската на телото. Ориентациите се одвиваат околу ваквите точки на усогласување. 

Затоа и ориентациите се важни. Некои критичари предлагаат да го замениме терминот сексуална ориентација со терминот сексуалност бидејќи сексуалните ориентации се премногу фокусирани на врската помеѓу желбата и нејзиниот објект. „Го користам терминот сексуалност овде наместо сексуални ориентации бидејќи претполага  автономија и флуидност, а не ориентација кон еден пол.“³⁶ Според мене, да се биде ориентиран на различни начини е важно, токму поради начините на кои просторите се веќе ориентирани, што доведува до тоа некои тела да се чувствуваат удобно, или како да припаѓаат, а други не. Ориентациите влијаат врз тоа што можат да прават телата: не се работи за тоа дека објектот предизвикува желба, туку кога посакуваме одредени објекти, се случуваат и други нешта, ако се земе предвид како се организирани општествата. Кога жените се сексуално ориентирани кон други жени, овој избор носи последици кои не се однесуваат само на врската која е воспоставена кон објектот на желба. Поинаку кажано, изборот на еден објект на желба влијае на другите нешта што ги правиме. На некој начин предлагам дека објектот при изборот на сексуален објект е леплив: други нешта се „лепат“ кога се ориентираме кон објекти, особено ако таквите ориентации не следат права линија.

Поместувањето на нечија сексуална ориентација од стрејт во лезбејска, на пример, бара повторно населување во сопственото тело, имајќи предвид дека телото не го проширува просторот па дури ни кожата на општественото. Со оглед на ова, полот на нечиј избор на објект не се однесува само на објектот дури и кога желбата е насочена кон тој објект: тој одредува што можеме да правиме, каде можеме да одиме, како нè перципираат другите итн. Овие разлики во тоа како некој ја насочува желбата, како и начинот на кој е согледан од другите, можат да нè придвижат во одредена насока и оттука влијаат дури и на најдлабоко вкоренетите модели на односи со другите. Не сакам да предложам дека поместувањето на сексуалната ориентација значи дека ги надминуваме или ги оставаме зад нас нашите истории, туку дека промената во сексуалната ориентација не може едноставно да се живее како продолжение на линијата, бидејќи таквите ориентации влијаат на сите други нешта што ги прават телата.

Можеме да се потсетиме на Тереза де Лауретис и нејзиниот став за разликата помеѓу лезбејките кои „отсекогаш биле такви“ и оние кои „станале лезбејки“. Ова не значи дека оние кои отсекогаш биле „такви“ не морале да станат лезбејки, но можеби само станале лезбејки на поинаков начин. Додека лезбејките можат да имаат различни временски релации кон процесот на станување лезбејки, дури и лезбејките кои веруваат дека отсекогаш биле „такви“, сепак морале да станат лезбејки, што подразбира формирање на таквите тенденции во конкретни општествени и сексуални форми. Како што предлага Де Лауретис, ваквото формирање е условено од „промена на навики“³⁷ што подразбира преориентација на сопственото тело, така што другите објекти, оние кои не биле достапни на вертикалните и хоризонталните линии на конвенционалната генеалогија, сега се на дофат. Односно, за да се насели одново лезбејското тело потребно е да се вложи време и труд; насочувањата кон други жени се чинови кои мора да се повторуваат, честопати и покрај отпорот и дискриминацијата кои ги предизвикуваат, со цел ваквите тенденции да резултираат во одржлива форма. Како такви, лезбејските тенденции немаат првична точка која би можела да се набљудува како нешто кое постои настрана од контактите што ги имаме со другите, како контакт кој воедно ги обликува нашите тенденции и им ја дава нивната форма.

Поинаку кажано, би требало да преминеме на другата страна, па дури и до она кое е зад нас за да ги достигнеме точките кои не се акумулираат во права линија. Лезбејските желби нè придвижуваат настрана: еден објект може да стави друг на дофат, како што стапуваме во контакт со различни тела и светови. Овој контакт вклучува следење прилично различни линии на поврзување, здружување, па дури и размена, бидејќи овие линии често се невидливи за другите. Не изненадува тоа што станувањето лезбејка може да биде почувствувано како отворање на еден цел нов свет.

Оттука, лезбејската желба може да се преиспита како простор за дејствување, начин за поинакво проширување во просторот преку ориентирање кон „други жени“. Како што опишува Елспет Пробин, желбата е „продуктивна, таа е онаа што ја одржува кожата на општественото.“³⁸ Најпосле, желбата е она што нè носи во близина на телата. Или, како што предлага Елизабет Грос, „сексуалните врски ги продолжуваат и се дел од односите - односите кои писателот ги воспоставува со пенкалото и хартијата, бодибилдерот со теговите, бирократот со базите на податоци.“³⁹ Интимноста на контактот им дава форма на телата како што тие се ориентираат едни кон други, вршејќи различни видови работа. При ориентирањето кон други жени, лезбејските желби носат различни објекти на дофат, вклучително и сексуални објекти, но и други видови објекти, кои инаку не би биле достапни во рамки на телесниот хоризонт на општественото. Лезбејските желби ја преживуваат приказната за аутирањето, или за „излегувањето од плакарот“ како приказна за „приближување до“, за пристигнување во близина на други тела, како контакт што создава приказна и отвора други начини на соочување со светот. Лезбејските желби создаваат простори, често привремени простори кои настануваат и исчезнуваат со пристигнувањето и заминувањето на телата што ги населуваат.

Има нешто однапред квир во минливите форми на лезбејското постоење. Всушност, би можеле да размислиме за алтернативните форми на креирање светови во рамките на квир културите и како тие повлекуваат различни видови линии, чија цел не е да ги задржат работите на нивните места. Како што предлагаат Лорен Берлант и Мајкл Ворнер, „квир светот е простор на влезови, излези, несистематизирани линии, на познанства, проектирање хоризонти, типизација на примери, алтернативни правци, блокади, несоодветни географии.“⁴⁰ Важно е да не ги идеализираме квир световите или едноставно да ги лоцираме во алтернативни простори. На крајот на краиштата, ако просторите што ги заземаме се минливи, ако нè следат кога пристигнуваме и си заминуваме, тогаш ова е исто толку знак за тоа како хетеросексуалноста ги формира контурите на просторот кој може да се насели и во кој може да се живее, колку и што е за надежта во она што е квир. Квир моментите, каде што нештата излегуваат од своите линии, се минливи токму поради тоа што овој свет веќе зазема трајно место. Нашата реакција не треба да биде насочена кон барањето трајност, туку кон слушањето на звукот на она „што“ кое е минливо. 

Она „што“ кое е минливо лежи во самата точка на дезориентација. Дали е ова точката на пресек помеѓу квир и феноменологијата? Би забележала дека го користам квир на барем два начина и дека понекогаш се префрлам од првиот во вториот регистер. Го користам за да го опишам што е накосо или излегува од линијата, или е накривено. Но го користам и за да опишам сексуални практики кои не се стрејт, а особено лезбејството, како форма на општествен и сексуален контакт. Мислам дека е важно да се задржат двете значења на зборот квир, кои најпосле се историски поврзани дури и ако не може да се сведат еден на друг. Би можеле да се потсетиме зошто одредени секусалности се опишуваат како квир - затоа што се доживуваат како чудни, искривени, превртени. Коренот на зборот квир потекнува од грчкиот збор за вкрстено, косо, неповолно.⁴¹ Зборот може да ни овозможи да се „превртуваме“ помеѓу сексуалните и општествените регистри, без да им ја одземеме нивната комплексност или да ги сведеме на една линија. Иако на овој начин би можеле да се оддалечиме од специфичноста на квир како посветеност за живот исполнет со сексуални девијации, би го задржале значењето на девијациите при она што ги прави квир животите - квир.

Да се направат нештата квир секако значи да се наруши редот на нештата. Ефектите на таквите нарушувања се нерамномерни, имајќи предвид дека светот е веќе организиран околу одредени форми на живеење - одредени времиња, простори и насоки. Важно е косите димензии на квир да ја вршат оваа дејност, дури и ако резултатот е поставување различни видови квир ефекти едни до други. Описот на Мајкл Мун на сексуалната дезориентација како низа „необични ефекти“ е корисна референца.⁴² Ако сексуалното се однесува на поврзаноста на телата која настанува при стапувањето во контакт со други тела, тогаш сексуалната дезориентација брзо се претвора во општествена дезориентација, како дезориентација на тоа како нештата се организирани. Ефектите се навистина необјасниви, она што е познато, што се пренесува преку неговата познатост, станува прилично чудно.

Можеме да се навратиме на Феноменологијата на перцепцијата на Мерло-Понти. Тој ја поврзува разликата меѓу „право“ и „криво“ со разликата меѓу „далечина“ и „близина“. Ваквите категории се значајни само во однос на феноменален или ориентиран простор. Мерло-Понти предлага дека далечината функционира како кривата, како начин да се трансформира односот помеѓу телото и објектот што го перципира. Како што вели и самиот:

Ние го „поседуваме“ објектот што се повлекува, не престануваме да го „држиме“ и да го имаме на дофат, а далечината што постојано се зголемува не ја растегнува надворешноста, на начинот на кој тоа го прави ширината: таа само изразува дека нештото почнува да се измолкнува од полето на нашиот поглед и е помалку поврзано со него. Далечина е она што го разликува овој разлабавен и нецелосен стисок од комплетниот дофат што е всушност близина. Во тој случај, можеме да го дефинираме како што веќе ги дефиниравме и „право“ и „криво“, земајќи ја предвид ситуацијата на објектот во однос на моќта која ја имаме за да го дофатиме.⁴³ 

Далечината овде е израз на одредена загуба, на губење на стисокот врз некој објект што е веќе на дофат, што може да се изгуби само кога е дел од нашиот хоризонт. Далечината се живее како „измолкнување“ на достапното, или поинаку кажано, како момент во кој постои можност она што е на дофат да стане недостижно. Следејќи ја аналогијата на Мерло-Понти помеѓу далечината и кривата, би можеле да кажеме дека квир објектот, оној кој е надвор од линијата, поставен на косината, кој е чуден и невообичаен, оттука па натаму почнува да се доживува како да се измолкнува, како нешто кое може да исчезне од дофат.

Прашањето не е што е квир ориентација, туку како ние сме ориентирани кон квир моментите кога објектите се измолкнуваат од дофат. Квир феноменологијата би била ориентирана кон она што се измолкнува, кон она што му овозможува на она што се измолкнува да се трансформира, во непознатата должина на неговото траење. Поинаку кажано, квир феноменологијата би функционирала како уред за дезориентација; таа не би ја надминала неусогласеноста на хоризонталната и вертикалната оска, дозволувајќи ѝ на кривата да отвори уште еден агол од светот. Ако настраното е ориентација кон квир, начин за пристапување кон она што се повлекува, тогаш она што е квир може да менува позиции помеѓу сексуалната ориентација и другите видови ориентација. Дали нешто е квир би зависело од тоа како му се пристапува на објектот што се измолкнува, или би претставувало начин на кој се постои во светот во точката во која нештата стануваат минливи. 

Сепак, мојот предлог е дека квир започнува од одредени точки, од животниот свет на оние кои не можат да живеат или не живеат во контурите на хетеросексуалниот простор. На крајот на краиштата, некои од нас, повеќе од други, изгледаат како да не ја следат правата линија. Според некои интерпретации, овој есеј ја пренагласува оваа поента и се изложува на напади така што претпоставува дека квир моментите им се достапни на оние кои не практикуваат хетеросексуалност. Еднаш ми беше кажано, „добро, но лезбејките и геј мажите исто така следат прави линии“, имаат начини на кои ги одржуваат нештата во место. Или дека лезбејките и геј мажите можат да бидат „подеднакво конзервативни“.  Јас потенцирам дека квир претпоставува сексуална како и политичка ориентација и дека да се изгуби од вид сексуалната специфичност на квир би значело да се занемари како задолжителната хетеросексуалност му дава форма на она кое се живее како дадено, како и да се занемарат ефектите од оваа даденост врз оние кои одбиваат да ја следат оваа линија. Како што тврди Лео Берсани, не мора да поаѓаме од референцијалноста на квир или да го стабилизираме квир како идентитетска категорија при испитувањето на тоа како сексуалната специфичност на квир е важна.⁴⁴ Постоењето на кос агол во однос на она кое е дадено е важно, при што точката од која започнува оваа даденост е подарокот на правата линија.

Но вистина е дека може да се има „нехетеро“ сексуална ориентација и да се биде стрејт на други начини. Можно е да се живее на накривен агол и да се следат прави линии. Впрочем, конзервативните хомосексуалци се залагаат лезбејките и геј мажите да ја поддржат правата линија, ветувајќи ѝ верност на формата на семејството, дури и кога нивното присвојување на оваа форма води до квир ефект. Лиза Дуган и Џудит Халберстам нудат издржани критики за оваа нова „хомонормативност“.⁴⁵ Како што опишува Дуган, хетеронормативните политики „не ги оспоруваат доминантните хетеронормативни институции, туку ги поддржуваат и ги одржуваат во живот.“⁴⁶ 

Ова би можело да се разгледува како процес на асимилација, како политика на следење на правата линија дури и како девијантно тело. Хомонормативноста би ги исправила квир ефектите, преку следење на линиите кои настануваат како акумулација на „точки“ (при што добивате поени кога ќе достигнете одредени точки на линијата: брак, деца и така натаму). На пример, како што тврди Батлер, геј браковите би можеле да ја потврдат, наместо да ја оспорат конзервативната страна на бракот.⁴⁷ Ваквите политики би им ја приближиле правата линија на некои квир лица, оние кои можат да опстојуваат во рамките на форми како брак и семејство, што пак ги поставува другите квир лица, кои ги живеат своите животи на други точки, надвор од линијата. Според Ли Еделман овие политики се форма на „репродуктивен футуризам“, чија цел е „да ја афирмира структурата и да ја потврди автентичноста на општествениот поредок, кои потоа би станале дел од иднината преку фигурата на детето.“⁴⁸ 

Треба да сме критички настроени кон ваквите конзервативни сексуални политики, кои ги одржуваат линиите што водат до животи кои не можат да се живеат. Неочекувано, ваквите конзервативни геј политики нè враќаат кон прашањето за масата. Во Место на масата, Брус Бавер тврди дека геј мажите и лезбејките треба да се борат за своето место на големата маса наместо да се залагаат за своја ‘мала маса’“.⁴⁹ Критикувајќи ја квир желбата да се прифати ненормативното, Бавер предлага дека хипотетичниот геј маж:

Не сака да биде асимилиран. Ужива кога е исклучен. Се чувствува удобно на неговата мала маса. Или барем мисли дека се чувствува удобно. Но, дали е така? Што е тоа, на крајот, што го врзува за неговата мала маса, или поинаку кажано, што го има доведено до таа маргинална егзистенција? На крајот на краиштата, тој е таму поради предрасудите. Ослободен од предрасудите, дали сепак би сакал да седи на малата маса? Можеби, но можеби и не. Она што е сигурно е дека најголемиот број хомосексуалци не сакаат да бидат потиснати на малата маса. Пораснавме на голема маса: таму се чувствуваме како дома. Сакаме да сме таму.⁵⁰ 

Бавер, исто така, ја опишува квир желбата да се биде на малата маса како „етос на мултикултурализмот“, каде што „секоја акредитирана група жртви“ добива сопствена маса (210). Интересно е да се забележи дека големата маса ја евоцира семејната маса (каде што пораснавме) и самото општество како „една голема маса“ (210). Отфрлањето на квир супкултурите од страна на Бавер оттука повикува на враќање на семејната маса, како претпоставена основа за општествено постоење. Станувањето дел од оваа маса ја отелотворува желбата за асимилација, преку желбата за станување дел од семејството, а и преку желбата да се биде како семејството, што само по себе е засновано на сличност (да се биде со некој е да се биде како некој). Што е во позадината на оваа желба да се биде на масата? 

Можеме да се согласиме со Бавер дека квир политиките не се однесуваат на нови маси, без оглед на нивните големини. На крајот на краиштата, поставувањето нови маси би ја оставило големата маса на нејзиното место. Можеме дури и да се согласиме дека целта на геј и лезбејските политики е станувањето дел од оваа маса, како масата околу која се собира едно семејство, произведувајќи го ефектот на општествена кохерентност. Но, станувањето дел од масата не може едноставно да биде прашање на прифаќање на даденото место, како семејните предрасуди да се она што нè спречува да го земеме тоа место. И покрај тоа што Бавер нагласува дека „се чувствува како дома“ на големата маса, книгата изобилува со примери на исклучување од масата, вклучувајќи ги различните видови маси околу кои ја произведуваат општественоста за време на стрејт свадби.⁵¹ Желбата да се биде дел од масата е желба да се преживее местото каде што се случило тоа исклучување. Како што ни покажа и Даглас Кримп, чинот на следење прави линии од страна на тела кои се барем на некои начини сексуално девијантни е меланхоличен, бидејќи телото се идентификува со она кое веќе го отфрлило.⁵² Ваквите форми на следење одредена насока нè водат до акумулација на точки на права линија. Можеме да обрнеме внимание на тоа како масата не го задржува своето место кога квир тела ѝ се придружуваат. Квир телата не се вклопуваат во одредени позиции при семејните собири, што е она што пред сè произведува квир ефекти. Масата може дури и да стане „искривена“.

Најпосле, желбата да се следат прави линии и формите што преку нив постојат како морални и општествени идеали (како што се бракот и семејниот живот) ќе бидат отфрлени од оние чии тела можат ја следат и ја следат правата линија, при што не сите стрејт тела можат да го прават тоа.⁵³ Поинаку кажано, не е многу веројатно дека обидите да ја следите правата линија како геј маж или лезбејка ќе ви донесе многу поени. Со посочувањето на ваквото отфрлање не сакаме да кажеме дека хомонормативноста е услов за појава на нов вид квир политики (иако би можела да биде). Туку, сакаме да кажеме дека живеењето во форми кои не се прилагодуваат на нечија форма може да произведе квир ефекти, дури и кога некој мисли дека ја следи линијата. Има надеж во ваквите неуспеси, дури и кога се одрекуваме јавно (како што и треба) од овие сексуални, како и општествено конзервативни политики.

При креирањето политики кои вклучуваат дезориентација, важно е дезориентацијата да не се претвори во обврска или одговорност за оние кои се идентификуваат како квир. Пред сè, ваквата ситуација би барала премногу од едни (за некои, доживотна посветеност на девијација не е психички или материјално возможна или одржлива, дури и кога нивните желби се прилично „криви“), но и би им овозможила „лесен излез“ на други, дозволувајќи им на оние што се стрејт да продолжат да ги следат нивните линии. Квир лицата не постојат за да ги доведат стрејт луѓето до некаква дезориентација, иако, секако, дезориентација на одредена насока сепак може да се случи и квир лицата го преземаат овој труд. Дезориентацијата не би постоела како свесен политички чекор, туку како ефект на политиките кои ги креираме, кои за возврат се формираат како резултат на една претходна состојба - едноставно, од начинот на кој живееме.

Најпосле, можно е да се следат одредени линии (како што е семејната линија) како уреди за дезориентација, како начин да се искусат задоволствата од девијацијата. За некои, на пример, самиот чин на опишување на квир собирите како семејни собири предизвикува задоволство бидејќи уживаат во необичниот ефект кој се добива кога познатото станува чудно. Целта на ваквите описи не е идеализирање на познатото, туку претворање на познатото во чудно, па дури и дозволување на она кое било занемарено, кое постоело во позадината, да се види во поинакво светло. Некои девијации се одвиваат преку чинови на следење, но ги користат истите „точки“ за различни ефекти. Кет Вестон доаѓа до сличен заклучок при нејзините етнографски истражувања на воспоставување квир сродства. Како што вели таа: „Наместо да ги гледаат семејствата кои ги избираат како имитации или деривати од семејните врски кои постојат во нивната околина, многу лезбејки и геј мажи укажуваат на тешкотијата, но и на возбудата при воспоставување сродство во отсуство на она што тие го нарекуваат ‘модели.’“⁵⁴ 

Квир политиките се изградени околу посветеност на одреден начин на постоење во светот, дури и ако не се засновани на посветеност на девијација. Како што вели и Халберстам, квир може да започне со „потенцијалот на живот кој не е однапред организиран од конвенциите на семејството, наследството и воспитувањето на децата.“⁵⁵ На некој начин, можеме да воспоставиме дијалог помеѓу Вестон и Халберстам преку тезата дека квир животите се одвиваат околу потенцијалот за непочитување на одредени конвенционални и однапред препишани насоки за семејството, наследство и воспитувањето на децата, при што „не следењето“ вклучува дезориентација; ги искривува нештата, што пак отвора друг пат за живеење во овие форми. 

Ако ориентациите нè насочуваат кон иднината, кон она кон кое се движиме, тогаш тие исто така нудат можности за менување насоки, за наоѓање други патеки, можеби оние кои не го расчистуваат заедничкото тло, каде што можеме да најдеме надеж во она што  оди настрана. Гледањето наназад е она што ја одржува можноста за наоѓање настрани патеки. Се вртиме назад, се враќаме назад, го завражуваме она што недостасува од страната со која сме соочени. Ваквиот поглед фрлен наназад означува и отвореност кон иднината, како несовршен превод на тоа што е зад нас. Како резултат на ова, не би тврдела дека квир „нема иднина“ како што предлага Еделман, иако го разбирам и го ценам импулсот да им се „предаде“ иднината на оние кои се борат да ја населат земјата, наспроти стремежот за удел во ова наследство. Наместо ова, квир политиките би имале надеж, но не поради тоа што би нуделе надеж во иднината (преку сентименталноста на изразот „сè уште не, но наскоро“) туку затоа што линиите кои се акумулираат преку повторените гестови, линиите што се натрупуваат на кожата, веќе заземаат изненадувачки форми. Имаме надеж бидејќи она што е зад нас е и она што дозволува други начини на групирање во времето и просторот, на правење линии кои не го репродуцираат она што го следиме, но наместо тоа создаваат нови форми на тлото. Интересно е да се забележи дека во пејзажната архитектура терминот линии на желби се користи за опишување неофицијални патеки, оние траги на тлото кои ги претставуваат секојдневните пристигнувања и заминувања, каде што луѓето скршнуваат од патеките што треба да ги следат. Девијациите оставаат свои траги на тлото, кои дури и можат да помогнат при формирањето алтернативни линии, кои поминуваат низ тлото на неочекувани начини. Таквите линии се навистина траги од желби, каде што луѓето одбрале поинакви насоки за да стигнат до оваа или онаа точка. Желбата помага да се креираат квир пејзажи, оформени од патеките кои ги следиме при отстапувањето од правата линија.

Дури и ако квир девијациите ги обликуваат просторите во кои живееме, сепак би било подобро да не ја третираме девијацијата како основа на квир политиките. Да се одбие третирањето на девијацијата како основа на ваквите политики не значи занемарување на линиите кои ги следиме. Секако дека е важно какви линии следиме. Како што знаеме, постојат линии кои акумулираат привилегии и долгот кон нив се „наплаќа“ со признанија и награди. Други линии, пак, се третирани како линии кои отстапуваат од етички начин на живот, како девијации од општото добро. Сепак, она што е квир не е достапно како линија која би можеле да ја следиме, при што кога би заземале таква насока, би им нанеле одредена неправда на оние квир лица кои ги живеат своите животи на различни точки. За мене, задачата не е да се најде квир линијата, туку да се постави прашањето за тоа каква би била нашата ориентација кон квир моменти на девијација. Ако објектот ни се измолкне, ако неговата предна страна стане неговата позадина, ако изгледа невообичаено, чудно, како да не припаѓа, што би направиле? Ако се чувствуваме „искривено“ каде би побарале поддршка? Квир феноменологијата би постоела како ориентација кон она што е квир, како начин да се постои во светот што им дава „поддршка“ на оние чии начини на живот и љубов ги прави да изгледаат искривени, чудни и како да не припаѓаат. Масата станува квир кога обезбедува таква поддршка.

\\

Белешки:

[35] Gill Valentine, “(Re)Negotiating the Heterosexual Street: Lesbian Politics of Space,” во BodySpace: Destabilizing Geographies of Gender and Sexuality, ур. Nancy Duncan (London: Routledge, 1996), 150.
[36] Baden Offard and Leon Cantrel, “Unfixated in a Fixated World: Identity, Sexuality, Race, and Culture,” in Multicultural Queer: Australian Narratives, ур. Peter A. Jackson и Gerard Sullivan (Binghamton, NY: Harrington Park, 1999), 218.
[37] Teresa de Lauretis, Practices of Love: Lesbian Sexuality and Perverse Desire (Bloomington: Indiana University Press, 1994), 300
[38] Elspeth Probyn, Outside Belongings (London: Routledge, 1996), 13.
[39] Grosz, Space, Time, and Perversion, 181
[40] Lauren Berlant и Michael Warner, “Sex in Public,” во Publics and Counter-Publics, by Michael Warner (New York: Zone Books, 2005), 198.
[41] Fabio Cleto, “Introduction: Queering the Camp,” во Camp: Queer Aesthetics and the Performing Subject: A Reader, ed. Fabio Cleto (Ann Arbor: University of Michigan Press, 2002), 13.
[42] Michael Moon, A Small Boy and Others: Imitation and Initiation in American Culture from Henry James to Andy Warhol (Durham, NC: Duke University Press, 1998), 16.
[43] Merleau-Ponty, Phenomenology of Perception, 304-5.
[44] Leo Bersani, Homos (Cambridge, MA: Harvard University Press, 1995), 16.
[45] Види Lisa Duggan, The Twilight of Equality: Neoliberalism, Cultural Politics, and the Attack on Democracy (Boston: Beacon, 2003); и Halberstam, Queer Time.
[46] Duggan, Twilight, 50; мој курзив.
[47] Judith Butler, “Is Kinship Always Already Heterosexual?” differences: A Journal of Feminist Cultural Studies 13, no. 1 (2002): 18.
[48] Lee Edelman, No Future: Queer Theory and the Death Drive (Durham, NC: Duke University Press, 2004), 30.
[49] Види Bruce Bawer, A Place at the Table: The Gay Individual in American Society (New York: Simon and Schuster, 1984). Им се заблагодарувам на оние кои учествуваа на работилницата за ориентации во истражувачкиот центар за женски студии при Фајв колеџот во октомври 2005, каде што дознав за оваа книга. 
[50] Bawer, A Place at the Table, 70.
[51] Во еден момент Бавер објаснува како тој и неговиот партнер биле отстранети од свадбените фотографии од свадбите на кои присуствувале (A Place at the Table, 261). Свадбите се одвиваат околу маси кои се фотографирани (како таблоа). Но масите имаат и функција на мебел - тие имаат есенцијална улога при свадбените прослави. Вообичаено, за време на свадбите, невестата и младоженецот и нивните најблиски роднини седат на главната маса, при што сите други маси се свртени кон оваа маса. Хетеросексуалната двојка е „дадена“ така што ѝ е дадено место на оваа маса, околу која сите други маси се наредени. Целта на ваквото собирање околу оваа маса е да се посведочи местото на двојката на нивната маса. 
[52] Douglas Crimp, Melancholia and Moralism: Essays on AIDS and Queer Politics (Cambridge, MA: MIT Press, 2002), 6.
[53] Секако, можно е да се има хетеросексуална ориентација и да не се следи правата линија, така што активно би се избегнувало следењето на линијата (одбивајќи брак, моногамија и други начини на бидување стрејт), или пак она што е зад одредено живеење може да ја ограничува можноста за напредување на линијата (како непоседување на ресурсите кои се неопходни за достигнување одредени општествени и морални идеали). 
[54] Kath Weston, Families We Choose (New York: Columbia University Press, 1991), 116. Види го и поглавјето “Queer Feelings” во мојата книга The Cultural Politics of Emotion.
[55] Halberstam, Queer Time, 5.